دکتر سعید نوریان

علائم تنگی دریچه آئورت چیست؟
قلب، عضله‌ ای بی‌ وقفه که خون را در سراسر بدن پمپاژ می‌ کند، گاهی اوقات ممکن است در کار خود با مشکل مواجه شود. یکی از این مشکلات، تنگی دریچه آئورت می باشد. تصور کنید دریچه‌ ای که خون را از قلب به آئورت (بزرگترین سرخرگ بدن) هدایت می‌ کند، تنگ شده باشد. این تنگ شدن، جریان خون را محدود کرده و قلب را مجبور می‌ کند که سخت‌ تر کار کند تا خون کافی به بدن برسد.
+ تنگی دریچه آئورت، مانند بسیاری از بیماری‌ ها، ممکن است در مراحل اولیه بدون علامت باشد. اما با پیشرفت بیماری، علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه و خستگی ظاهر می‌ شوند. این علائم می‌ توانند در زندگی روزمره اختلال ایجاد کنند و حتی خطرناک باشند.
+ آیا شما هم جزو این افراد هستید؟
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این علائم مواجه هستید، بهتر است به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از عوارض جدی‌ تر کمک کند.

تنگی دریچه‌ ی آئورت چیست؟

🔴️ تنگی دریچه‌ی آئورت (یا استنوز آئورت) به وضعیتی در قلب گفته می‌ شود که دریچه‌ ی آئورت قلب تنگ یا مسدود شده است. این امر جریان خون طبیعی را از داخل قلب مختل می‌ کند. از آنجایی که این عارضه جریان خون را محدود می‌ کند، در ادامه نیز میزان اکسیژنی که به بدن می‌رسد را هم کاهش می‌ دهد. این امر می‌ تواند باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس و غش شود. تنگی آئورت می‌تواند به آسیب قلبی، مشکلات جدی سلامتی و حتی مرگ منجر شود.

🔵️ یکی از چهار دریچه قلب، دریچه آئورت نام دارد که آخرین دریچه‌ ای است که خون از آن عبور می‌ کند تا به بدن برسد. دریچه آئورت دارای سه قسمت است که برای عبور خون باز می‌شوند و سپس بسته می‌شوند تا از برگشت خون به آخرین حفره قلب جلوگیری کنند.
همانزو که گفتیم دریچه آئورت سبب هدایت خون به سرخرگ اصلی قلب می شود و عدم کارکرد مناسبش سبب بازگشت خون شده و قلب مجبور می شود سخت تر کار کند تا خون را به سرخرگ برساند. بنابراین وجود مشکل در این دریچه می‌ تواند نگران‌ کننده باشد. اما امروزه، گزینه‌ های بیشتری نسبت به گذشته برای درمان تنگی دریچه آئورت وجود دارد.

علائم تنگی دریچه آئورت

نشانه های تنگی دریچه آئورت (از کمتر شدید تا شدیدتر) عبارتند از:
- خستگی که می‌ تواند فعالیت‌ های عادی شما را مختل کند.
- تپش قلب (آگاهی ناخوشایند از ضربان قلب خود)
- تورم در پاها، مچ پا یا ساق پا
- درد قفسه سینه (آنژین)؛ این عامل همچنین می‌ تواند مانند فشار یا ناراحتی احساس شود و به گردن، فک، بازو یا شکم گسترش یابد.
- تنگی نفس
- سرگیجه، سبکی سر یا غش
+ پزشک در صورت مشکوک بودن به تنگی دریچه آئورت، شما را به یک متخصص قلب (پزشک قلب) ارجاع دهد.

تنگی دریچه آئورت در بزرگسالان سه علت اصلی دارد:
1️⃣️ سایش و پارگی ناشی از افزایش سن: با گذشت زمان، کلسیم می‌تواند روی دریچه شما تجمع کند و جریان خون را محدود کند. این نوع تنگی بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال اتفاق می‌افتد.

2️⃣️ بیماری‌ های ارثی یا مزمن: سایر بیماری‌های نادری که می‌ توانند باعث تنگی دریچه آئورت شوند عبارتند از بیماری پاژه استخوان، نارسایی کلیه و هیپرکلسترولمی خانوادگی. تنگی آئورت همچنین با بیماری‌ های خودایمنی یا التهابی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید مرتبط است.

3️⃣️ آسیب ناشی از عفونت‌ ها 
هنگامی که باکتری‌ های ناشی از عفونت‌ های درمان نشده به جریان خون فرد وارد می‌ شوند، می‌ توانند روی دریچه‌ های قلب تجمع پیدا کنند. همین اتفاق نیز باعث می‌ شود سیستم ایمنی به خود دریچه آسیب برساند. این بیشتر در مورد گلودرد استرپتوکوکی یا تب اسکارلت رخ می‌ دهد که در صورت عدم درمان می‌ تواند باعث تب روماتیسمی شود. بیماری تب روماتیسمی که می‌ تواند به دریچه‌های قلب شما آسیب برساند، بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال رخ می‌ دهد. البته امکان دارد سال‌ ها یا دهه‌ ها طول بکشد تا آسیب به دریچه‌ های قلب شما آشکار شود.

عوامل خطرساز تنگی دریچه آئورت چیست؟

عوامل خطر برای تنگی دریچه آئورت عبارتند از:
- جنس مذکر (در مردها بیشتر است)
- سن بالای ۶۵ سال
- داشتن کلسترول بالا (هیپرلیپیدمی)
- داشتن فشار خون بالا
- مصرف محصولات دخانی

چگونه تنگی دریچه آئورت تشخیص داده می‌ شود؟

یک متخصص قلب معمولاً این بیماری را بر اساس علائم شما (در صورت وجود) و یک یا چند مورد از آزمایش‌ های تشخیصی زیر را برای تشخیص تجویز می کند:
- معاینه فیزیکی: پزشک امکان دارد به دنبال تورم در ساق پا و مچ پا باشد و همچنین به صدای قلب شما گوش دهد. پزشکان اغلب می‌توانند با استفاده از گوشی پزشکی صدای قلب را بشنوند که نشانه اصلی تنگی دریچه آئورت است.
- الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG)
- عکس‌ برداری با اشعه ایکس قفسه سینه، آنژیوگرافی یا سی‌ تی اسکن قلب
- اکوکاردیوگرافی
- تست استرس ورزش
- کاتتریزاسیون قلبی
- MRI قلب

درمان دریچه آئورت

چگونه تنگی دریچه آئورت درمان می‌شود؟
اگر دچار تنگی هستید اما هیچ علامتی ندارید، ممکن است پزشک توصیه کند که به سادگی با ویزیت‌های پیگیری و آزمایش‌ها، وضعیت را تحت نظر داشته باشید. اگر علائمی ایجاد شد، پزشک می‌ تواند روش های های درمان تنگی دریچه آئورت را به شما پیشنهاد دهد، از جمله:

تعویض دریچه آئورت

📌️ جراحی دریچه آئورت دریچه را با یک دریچه اهدایی (معمولاً از گاو یا خوک)، یک دریچه مکانیکی یا یک دریچه بیولوژیک جایگزین می‌کند. گزینه دیگر روش راس است که از دریچه ریوی خودتان برای جایگزینی دریچه آئورت آسیب‌دیده‌تان استفاده می‌کند. سپس پزشک از یک دریچه اهدایی برای جایگزینی دریچه ریوی شما استفاده می‌کند. در نهایت، تعویض دریچه آئورت از طریق پوست (TAVR) امکان تعویض دریچه آئورت بدون جراحی را فراهم می‌کند. این روش شامل وارد کردن یک دستگاه مبتنی بر کاتتر به یک شریان و سپس نخ کردن آن به قلب شما است.

دوره بهبودی جراحی دریچه آئورت چقدر طول می‌ کشد؟

دوره بهبودی پس از تعمیر یا تعویض دریچه آئورت به روش مورد استفاده پزشک بستگی دارد. روش‌ های جراحی معمولا طولانی‌ ترین زمان بهبودی را دارند. افرادی که جراحی می‌ کنند معمولاً چندین روز در بیمارستان بستری هستند و بهبودی کامل معمولاً چندین هفته طول می‌کشد.
روش‌های کاتتری مانند بالون والوپلاستی و TAVR زمان بهبودی کوتاه‌تری دارند. در برخی موارد، افرادی که این نوع عمل‌ها را انجام می‌ دهند می‌ توانند همان روز یا روز بعد به خانه بروند و خیلی زود به زندگی روزمره خود بازگردند.
برگرفته از: my.clevelandclinic.org